Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping bugün Hong Kong’un Çin’e dönüşünün 25. yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen kutlama toplantısı ve Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nin 6. dönem yönetiminin göreve başlama töreninde yaptığı konuşmada, geçen 25 yıl içinde ana vatanın yoğun desteği ve Hong Kong Özel İdari Bölgesi yerel hükümeti ve Hong Kong’da çeşitli çevrelerin ortak çabaları sonucunda Bir Ülke İki Sistem politikasının dünyaca tanınan başarılar elde ettiğini vurguladı.

1 Temmuz 1997’de Çin hükümeti, Hong Kong üzerindeki egemenlik haklarına yeniden kavuştu ve yepyeni bir siyasi uygulama olan Bir Ülke İki Sistem politikası Hong Kong’da uygulanmaya başlandı.

Geçen 25 yıl içinde çeşitli sınamaların üstesinden gelen Hong Kong’un sahip olduğu uluslararası finans ve ticaret merkezi konumu gün geçtikçe daha da sağlamlaşırken Hong Konglu vatandaşlar eşi görülmemiş demokratik haklardan yararlanıyor.

1997 yılında Hong Kong’un gayri safi yurtiçi hasılası 1,37 trilyon Hong Kong doları ve kişi başına düşen GSYH 192 bin Hong Kong dolarıyken bu veriler 2021 yılında sırasıyla 2,86 trilyon Hong Kong doları ve 387 bin Hong Kong dolarına yükseldi. Bölgenin döviz rezervi de 25 yıl öncekinin 5 katına çıktı.

Bir Ülke İki Sistem, siyaset teorisi alanında büyük önem taşıyan bir yaratıcılık. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Kuhn Vakfı Başkanı Robert Kuhn, kısa süre önce yaptığı bir açıklamada, “Bir Ülke İki Sistem, Hong Kong’un özel statüye sahip olmasını sağlamanın yanı sıra, Çin’in uluslararası imajını ve yumuşak gücünü de gösterdi.” ifadelerini kullandı.

Bir Ülke İki Sistem neden bu kadar güçlü bir canlılığa sahip?

Çünkü, Hong Kong anavatana döndükten sonra ulusal yönetişim sistemine tekrar dahil edildi. Merkezi hükümet, Bir Ülke İki Sistem temelinde Hong Kong’da anayasal düzeni oluşturup, anayasa ile Hong Kong Temel Yasası’nın uygulanmasına ilişkin sistem ve mekanizmaları sürekli tamamlıyor.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping yaptığı son konuşmada, Bir Ülke İki Sistem hakkında daha kapsamlı bir açıklama yaptı. Xi konuşmasında “ulusal egemenliği, güvenliği ve kalkınma çıkarlarını savunmak, Bir Ülke İki Sistem politikasının en yüksek ilkesidir”, “merkezi hükümet, Hong Kong Özel İdari Bölgesi’ni kapsamlı yönetme hakkına sahip. Bu, özel idari bölgenin yüksek derecedeki özerkliğinin kaynağıdır. Aynı zamanda merkezi hükümet, özel idari bölgenin hukuk doğrultusunda yüksek derecede özerklikten faydalanmasına yeterince saygı gösteriyor ve bu hakkı kararlılıkla koruyor.” ifadelerini kullandı.

Xi’nin ifadeleri pek çok açıdan Bir Ülke ile İki Sistem arasındaki ilişkiyi açıklayarak, Hong Kong’da hükümet yönetiminde yeni bir sayfa açılması için yön verdi. Aslında Bir Ülke İki Sistem uygulamalarının yeni çağdaki zenginleşmesi ve geliştirilmesi, Bir Ülke ilkesi ne kadar sağlam olursa, İki Sistem’in avantajlarının da o kadar belirgin olduğunu kanıtladı.

“Merkezi hükümet ve Hong Konglu vatandaşlar gönül birliği içindedir.” Çin Cumhurbaşkanı Xi’nin bu sözü, Bir Ülke İki Sistem politikasının Hong Kong’daki başarılı uygulamalarının merkezi hükümetin güçlü desteğinden ayrılamayacağını yansıtıyor.

Merkezi hükümet, Hong Kong’un özel statüsünü ve avantajlarını korumasına destek vermenin yanı sıra Hong Kong’un kalkınma sürecinde çeşitli zorlukların üstesinden gelmesine de politik destek sağlamaktadır.

Shanghai ile Hong Kong borsaları arasında, Shenzhen ile Hong Kong borsaları arasında, Hong Kong ve Çin’in diğer bölgelerinin tahvil piyasaları arasında bağlantı kurulmasından, Hong Kong’un Çin para birimi RMB’nin uluslararasılaşma sürecinde önemli rol oynamasına, Hong Kong’un Kuşak ve Yol inşasına katılımının ilerletilmesinden 14. Beş Yıllık Planı’nda Hong Kong’un sekiz merkez statüsünün belirlenmesine kadar, Çin hükümeti, Hong Kong’un kalkınmasına geniş fırsatlar sağladı. Tıpkı bugün göreve yeni başlayan Hong Kong Özel İdari Bölgesi İdari Amiri John Lee’nin yaptığı konuşmada işaret ettiği gibi, “En büyük desteğimiz ülke olduğundan, Hong Kong’un farklı risklerle başa çıkabileceğine eminiz.”

Hong Kong, anavatana geri dönmesinden bu yana geçen 25 yılda, büyük başarılar elde etmiştir. Bu da Bir Ülke İki Sistem politikasının ülke ve ulusun temel çıkarlarının yanı sıra Hong Kong ve Makao’nun temel çıkarlarına uygun olduğunu, Hong Konglu ve Makaolu vatandaşlar dahil 1,4 milyar Çin halkı tarafından desteklendiğini ve uluslararası toplumun genel kabulünü kazandığını gösteriyor.

Bir Ülke İki Sistem politikasının kapsamlı bir şekilde uygulanması durumunda Hong Kong, uzun vadeli refahı ve istikrarı korumakla sınırlı kalmayıp, modern bir ülkenin kapsamlı inşasına daha büyük katkıda bulunabilecek. Hong Kong diğer ülkelerle de bağlantı kurarak uluslararası toplumun Çin’in kalkınma fırsatlarından yararlanmasına yardımcı olacak.

Tüm dünya, Bir Ülke İki Sistem uygulamalarının Hong Kong’da daha büyük başarılar kazanacağına tanıklık edecek.